Merhaba. Türkiye olarak çok zorlu bir cumhurbaşkanlığı seçim sürecinden geçiyoruz. Türkiye’de seçimlerin nasıl yapıldığı tartışılırken, dünyadaki seçim kültürlerinin nasıl olduğu sorusu önem kazanmaktadır. Bu içeriğimde farklı ülkelerde yaşayan insanların seçmen olabilmesi için taşıması gereken şartları derledim. Bakalım hangi ülke bireylerin oy kullanması için hangi şartları öne sürüyor?
Detaylar haberimizde!
1. Amerika Birleşik Devletleri
ABD vatandaşı olun (Bazı bölgelerde vatandaş olmayanların yalnızca yerel seçimlerde oy kullanmasına izin verilir)
İkamet edilen devletin ikamet ihtiyaçlarını karşılamak
Evsiz olmak ama konut ihtiyaçlarını karşılamak
Seçim günü veya öncesinde 18 yaşında olmak
İkamet edilen eyalet seçmen kaydına kaydolma (Kuzey Dakota seçmen kaydı gerektirmez.)
ağır bir mahkumiyet altında olmamak
Zihinsel engelli olmamak (Kurallar eyalete göre değişebilir)
Başkanlık seçimlerinde yalnızca ABD topraklarında ikamet eden bir ABD vatandaşı olun
2. Birleşik Krallık
İngiltere Parlamento seçimlerinde oy kullanmak üzere Birleşik Krallık’taki bir seçim bölgesinde oy kullanmak için kayıtlı olun
oylama gününde 18 yaşında olmak
İngiliz, nitelikli İngiliz Milletler Topluluğu vatandaşı veya İrlanda Cumhuriyeti vatandaşı olmak
3. Almanya
Federal Meclis seçimlerinde 18 yaşını doldurmuş ve Alman vatandaşlığına sahip herkes oy kullanabilir.
Eyalet seçimlerinde (Landtagswahlen), 18 yaşından büyük ve Alman vatandaşlığına sahip herkes oy kullanabilir. Brandenburg, Schleswig-Holstein, Bremen ve Hamburg’da 16 yaşından itibaren oy kullanılabilmektedir.
Üç aydan uzun süredir Almanya’da yaşayan tüm Alman ve AB vatandaşları belediye/yerel seçimlerde (Kommunalwahlen) oy kullanabilir. Temel yaş eyalete bağlıdır.
Tüm yetişkin AB vatandaşları Avrupa seçimlerinde oy kullanabilir.
4. Yunanistan
Yunanistan’da ikamet etmek
Seçim yılının 31 Aralık tarihine kadar 17 yaşında olmak
Yunanistan’da oy hakkını kaybetmemek
Kendi devletinin maddelerine göre oy kullanma hakkını kaybetmemek
Yunanistan Cumhuriyeti’nde bir belediyenin özel seçmen kütüğüne kayıt olmak
5. Azerbaycan
Parlamento, cumhurbaşkanlığı veya belediye seçimlerine kadar veya o gün veya referandum gününe kadar 18 yaşını dolduran her Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşı oy kullanma hakkına sahiptir.
Azerbaycan Cumhuriyeti’nde en az 5 yıl kalıcı olarak ikamet eden vatansız kişiler Cumhurbaşkanlığı, Parlamento ve Belediye seçimlerinde veya referandumlarda oy kullanma hakkına sahiptir.
Seçmen kütüğüne kayıt yaptırmak zorunludur.
Seçimlerde vatandaşlık ve ikamet süresi dikkate alınır.
6. Fransa
Seçim gününden önceki gün en az 18 yaşında olmak
fransız olmak
Fransa’da ikamet eden bir Avrupa vatandaşı, Fransa’daki belediye ve Avrupa seçimlerinde oy kullanmak için seçim listelerine kaydolabilir.
Hapishanede tutulan kişi oy hakkından yoksun bırakılmaz.
7. Ermenistan
Ulusal seçimler için 18 yaşında olmalısınız.
Ermeni vatandaşlığına sahip olmak zorunludur.
Seçmen kütüğüne kaydolmak zorunlu değildir.
8. Brezilya
Brezilya’da oy kullanma, 18 yaş üstü ve 70 yaş altı tüm okuma yazma bilen vatandaşlar için zorunludur.
16 ve 17 yaşındaki, 70 yaş üstü veya okuma yazma bilmeyen vatandaşlar için isteğe bağlıdır.
Brezilya, 1932 Seçim Yasası uyarınca zorunlu oylamayı başlattı ve 1988 anayasasında oy kullanma yaşını 18’den 16’ya düşürdü.
9. Venezuela
1999 Venezuela Anayasası’na göre, 18 yaşın üzerindeki tüm Venezuelalılar oy kullanma hakkına sahiptir.
Venezuela’da ikamet veya daimi vize ile yaşayan yabancılar yasal olarak yerel ve bölgesel seçimlerde oy kullanma hakkına sahiptir, ancak ulusal seçimlerde oy kullanamazlar.
Tüm Venezuelalıların kimlik numaraları, fotoğrafları ve parmak izleri bulunan ulusal kimlik kartlarıyla oy kullanması gerekiyor.
10. Güney Afrika
18 yaşında veya daha büyük olan herhangi bir Güney Afrika vatandaşı, Güney Afrika dışında ikamet edenler de dahil olmak üzere Ulusal Meclis seçimlerinde oy kullanabilir.
İl yasama meclisi veya belediye meclisi seçimlerinde, yalnızca il veya belediye sakinleri oy kullanabilir.
11. Arjantin
Arjantin Anayasası’nın 37. maddesinde oy kullanma hakkı düzenlenmiştir. Ulusal teşkilatta oy kullanma hakkı vatandaşlığa dayalıdır.
Arjantin vatandaşları doğuştan ve 16 yaşında oy kullanma hakkına sahipken, vatandaşlığa kabul edilmiş vatandaşlar 18 yaşından itibaren oy kullanabilir.
Vatandaş olmayanların ulusal makamlar için oy kullanma hakkı yoktur, ancak eyalet yasalarıyla belirlendiği şekilde yerel makamlar için oy kullanmalarına izin verilebilir.
12. Hindistan
Hindistan Anayasası’na göre, seçmen olarak kaydolan 18 yaşın üzerindeki tüm Hint vatandaşları oy kullanma hakkına sahiptir. Bu kişiler ulusal, eyalet, ilçe ve yerel yönetim organı seçimlerinde oy kullanabilirler.
Diskalifiye kriterlerini karşılamayan hiç kimse gözaltına alınamaz veya oy kullanması engellenemez.
Her seçmene yalnızca bir oy verilir. Bir seçmen sadece kayıtlı olduğu seçim bölgesinde oy kullanabilir.
13. Suudi Arabistan
Suudi Arabistan bir kral tarafından yönetiliyor ve halkın yöneticilerini seçmede veya değiştirmede hiçbir rolü yok.
Suudi Arabistan’da seçimler oluyor ama nadiren oluyor. Son belediye seçimleri 2015 yılında yapılmış ve kadınlara ilk kez seçme ve seçilme hakkı verilmiştir.
Kral, yasama organını da yürütmeyi de seçer. Yargıçları atar ve kararlarından herhangi birini rastgele değiştirebilir.
Vatandaşlar siyasi parti veya herhangi bir siyasi örgüt kuramazlar. Medya, hükümdarın hoşlanmadığı hiçbir şeyi rapor edemez.
Din özgürlüğü yoktur. Her vatandaş Müslüman olmalıdır.
14. Hollanda
18 yaş ve üzerindeki tüm Hollanda vatandaşları, Avrupa Parlamentosu, Hollanda Temsilciler Meclisi, İl Meclisi, belediye meclisleri ve ilçe delegasyonları seçimlerinde oy kullanabilir.
Hollanda vatandaşı olmayanların oy hakları aşağıdaki gibidir:
Hollanda vatandaşı olmayan (18 yaş ve üstü) ve oturma izniyle en az 5 yıl Hollanda’da yaşamış olanların belediye seçimlerinde oy kullanmasına izin verilir.
Avrupa Birliği üye devletlerinin vatandaşları da seçimlerde Avrupa Parlamentosu (Hollandalı) üyelerine oy vermeyi seçebilirler.
Kendi ülkelerinde veya Hollanda’da oy kullanamayanlar seçime katılamazlar.
Hollanda seçimlerinde seçmenler kendi ülkelerinde oy kullanamazlar.
15. Kanada
Seçim Konseyi Lideri ve Seçim Konseyi Lider Yardımcısı dışında 18 yaş ve üstü her Kanada vatandaşı oy kullanma hakkına sahiptir.
Kanada Haklar ve Özgürlükler Şartı’nın 3. Bölümü, kanunen oy kullanma yaşı 18 olmasına rağmen, yurtdışında ikamet edenler de dahil olmak üzere ‘her Kanada vatandaşının oy kullanma hakkına sahip olduğunu’ şart koşmaktadır.
Kanada Seçim Yasası uyarınca, en az iki yıl hapis cezasına çarptırılan mahkumların oy kullanması yasaktır.
16. Kuzey Kore
18 yaş ve üzerindeki Kore vatandaşları, cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ve Ulusal Meclis seçimlerinde oy kullanma hakkına sahiptir.
Ancak, her oy pusulasında yalnızca bir aday görünür.
Seçimler bilinmeyen oyla yapılır ve oy kullanmak zorunludur.
Yerel yönetimin yetkisi altındaki bir seçim bölgesinde ikamet eden 19 yaş ve üzerindeki Kore vatandaşları yerel seçimlerde oy kullanma hakkına sahiptir.
Seçimlerde oy kullanma kuralları hızla benzer hale gelse de günümüzde bazı ülkelerde aşırı durumlar meydana gelebilmektedir. Örneğin, Kuzey Kore. Bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz?